Tijdelijke Schaduw en Chronische Schaduw
Daar waar de Persoonlijke Schaduw, de Wezenlijke Schaduw en de Culturele Schaduw integraal deel uitmaken van iemands persoonlijkheid, is dat niet noodzakelijk zo met de Tijdelijke Schaduw. Deze laatste wordt in het leven geroepen door tijdelijke levensomstandigheden en verdwijnt in de regel van zodra deze voorbij zijn. Het gaat hierbij om menselijke eigenschappen en vaardigheden die men wel heeft geïntegreerd, maar waaraan men om concrete redenen een tijdlang niet toekomt. Enkele voorbeelden:
Op een drukke dag, waarbij je de ene persoon na de andere ziet en je geen tijd hebt om tussendoor even tot jezelf te komen, krijg je ook niet de tijd om je emoties de ruimte te geven waar ze om vragen. Ook al heb je niet de gewoonte om je emoties en je emotionele behoeften weg te cijferen, toch moet je ze opzij zetten want er is eenvoudigweg geen gelegenheid om te doorleven wat er op emotioneel vlak in je omgaat. De ruimte hiervoor ontstaat pas als je terug thuis bent en een uurtje op jezelf kan terugvallen. Dan komen alle emotionele reacties waar je je gedurende de dag maar amper bewust van was, terug uit de Tijdelijke Schaduw je bewustzijn ingeslopen.
Een man had op zijn werk een collega tot wie hij zich seksueel aangetrokken voelde. Maar net zoals bij de meeste mensen die een vaste relatie hebben, was het toegeven hieraan naar zijn Persoonlijke Schaduw verbannen. Het kunnen genieten van seks was echter een geïntegreerd aspect van zijn persoonlijkheid. De onderdrukte seksuele opwinding die zich gedurende zijn werkdag had opgebouwd en bijgevolg in zijn Tijdelijke Schaduw werd opgeborgen, ontlaadde zich ’s avonds in het contact met zijn eigen partner.
Wanneer de beperkende levensomstandigheden echter lang duren en ze maar af en toe en met mondjesmaat gelegenheid laten om aan datgene toe te komen dat door die omstandigheden naar de Schaduw is verbannen, ontstaat er een Chronische Schaduw. Daar waar een Tijdelijke Schaduw weliswaar lastig kan zijn om mee om te gaan, maar geen traumatische schade aanricht, kan dit met een Chronische Schaduw wel het geval zijn. Enkele voorbeelden:
Een kleuterleidster met een fulltime job had zelf ook drie kinderen. Gedurende haar werkweek moest ze steevast haar eigen emotionele behoeftes opzij zetten. Tijdens die werkuren kwamen de kleuters uit haar klasje op de eerste plaats en ’s avonds de behoeften en noden van haar eigen kinderen. Enkel tijdens het weekend kreeg ze voldoende tijd en ruimte om aan haar eigen emotionele behoeften toe te komen. Wat begon met het verbannen van haar emoties naar een Tijdelijke Schaduw verwerd na verloop van tijd tot een gevecht met een Chronische Schaduw. Nochtans had ze er geen enkele moeite mee om haar emoties de ruimte te geven en in te gaan op haar emotionele behoeften tijdens haar vrije dagen.
Het bekendste voorbeeld van een Chronische Schaduw is wellicht deze die ontstaat door niet toe te komen aan voldoende rust en ontspanning als gevolg van de hectiek van het dagelijkse leven waarbij werk en gezin tezamen meer tijd van je opeisen dan je feitelijk tot je beschikking hebt. Dit overkomt heel wat mensen die hier absoluut niet bewust voor kiezen en voor wie het vermogen om zich te ontspannen gewoon deel uitmaakt van hun bewust gekoesterde vaardigheden. Het vermogen om te genieten van het leven, te ontstressen behoort niet tot hun Persoonlijke Schaduw en evenmin tot hun Wezenlijke Schaduw. Ze komen er enkel en alleen niet aan toe als gevolg van de levensomstandigheden die hen vanuit de maatschappij worden opgedrongen. Deze zijn weliswaar ten dele het gevolg van keuzes die ze gemaakt hebben, maar de consequenties die deze keuzes met zich meegebracht hebben, hadden ze niet voorzien. De meest voorkomende combinatie hierbij is het hebben van een fulltime job, kinderen en een huis dat afbetaald moet worden. Hierdoor komen veel mensen langdurig niet toe aan voldoende ontspanning en uren slaap.
Chronische vermoeidheid is hier niet het enige gevolg van. In de Chronische Schaduw vormt er zich na verloop van tijd een schaduwdeelpersoonlijkheid wiens enige intentie het is om rust te mogen ervaren door niets te moeten doen en aan alle verplichtingen te ontsnappen. Dit leidt tot het welbekende fenomeen van eindelijk vakantie nemen en op reis gaan, maar tijdens de eerste week aan niets anders toekomen dan lanterfanten en slapen. Korte vakantiereizen zijn wat dat betreft louter geldverspilling. Thuis blijven en niets doen, leidt tot meer herstel.
Uiteraard zijn er heel wat mensen bij wie een dergelijke Chronische Schaduw overlapt met hun Wezenlijke Schaduw.
In het kader van voorgaand voorbeeld gaat het dan om mensen die in hun ik-persoonlijkheid wel waarde hechten aan ontspanning en rust, maar die er bv in Wezen van overtuigd zijn dat dit tijdverspilling is.
Als we ergens niet voor kiezen – noch in Wezen, noch in persoon - en het komt toch quasi onvermijdelijk op ons pad, dan hebben we in de regel te maken met het aantrekken van een karmisch leerproces. Een Tijdelijke Schaduw die onder druk van de omstandigheden is uitgegroeid tot een Chronische Schaduw waaronder men lijdt, verbergt dan ook vaak een achterliggend karmisch patroon. Terug naar ons laatste voorbeeld:
Het klakkeloos overnemen van de normen en waarden uit de samenleving waarvan we deel uitmaken, leidt maar al te vaak tot het blijven bestaan van wantoestanden. De onleefbare druk waaraan veel westerse mensen onderhevig zijn om aan een mensonwaardig tempo te leven, is iets waarin verandering dient te komen, zo niet zadelen we onszelf met steeds nieuwe trauma’s op die tijdens volgende levens aangepakt moeten worden. In dit geval hebben we te maken met een collectief karmisch leerproces. Elk individu die niet kritiekloos aan de ratrace meedoet, maar er een alternatief voor weet te formuleren, levert niet alleen een bijdrage aan zijn eigen karmisch leerproces, maar tevens aan dat van het collectief van de mensheid.
Een ander herkenbaar voorbeeld:
Het hebben van kinderen kan zowel tot een Tijdelijke Schaduw leiden als tot een Chronische Schaduw. Door de noodzaak om heel wat van je eigen behoeften opzij te zetten in functie van het beschermen, voeden en opvoeden van je kinderen, komen deze behoeften in de Schaduw terecht, ongeacht of deze voordien tot de Persoonlijke of Wezenlijke Schaduw behoorden of niet. Er zijn echter hele generaties vrouwen (en in mindere mate ook mannen) die een heel leven lang niet aan hun eigen behoeften zijn toegekomen doordat ze onder druk van de samenleving ‘kozen’ voor een groot gezin. De emotioneel noodzakelijke behoeften waarvoor ze geen ruimte konden maken, kwamen eerst in een Tijdelijke Schaduw terecht, die na de tweede bevalling een Chronische Schaduw bleek te zijn en nog enkele zwangerschappen en bevallingen later een permanente Persoonlijke Schaduw. De nood om ook een leven te hebben waarin hun behoeften en ambities aan bod komen, heeft bij velen onder hen geleid tot het ontstaan van egoïstische en hardvochtige schaduwdeelpersoonlijkheden waaronder ze niet alleen zelf hebben geleden, maar vooral ook hun kinderen.
Opnieuw hebben we hier te maken met een karmisch leerproces van collectieve aard. We hebben immers niet alleen het recht, maar tevens de plicht om grondig na te denken of we al dan niet kinderen willen en hoeveel draagkracht we hiervoor hebben in onze concrete levensomstandigheden. Als het gaat over een kinderwens of indien er druk vanuit de samenleving bestaat om een gezin te stichten, wordt er vaak schromelijk weinig rekening gehouden met de kinderen zelf. Het resultaat is dat er een uitgebreide categorie aan menselijke trauma’s bestaat die gerelateerd zijn aan ongewenst zijn als kind, doordat een of beide ouders er emotioneel niet klaar voor waren, of omdat ze zelfs helemaal geen kinderen wilden, maar dit niet aan zichzelf of aan de buitenwereld mochten toegeven. Als gevolg hiervan lopen er heel wat mensen rond die als kind hechtingsstoornissen hebben opgelopen en/of het slachtoffer zijn geworden van emotionele verwaarlozing en maar al te vaak ook van fysieke mishandeling en fysieke verwaarlozing
Schaduw en slaapproblemen
Veel van onze slaapproblemen zijn het gevolg van de Schaduw. Datgene waar we overdag niet aan toe komen maar wel behoefte aan hebben en vooral de behoeften die we niet willen hebben maar die desondanks deel uitmaken van onze persoonlijkheid, eisen hun aandacht op van zodra de bewustzijnsenergie van de ik-persoonlijkheid is opgebruikt. Als we moe zijn dus. En dat is vooral ’s avonds als het tijd is om ons bed op te zoeken. De inhouden van onze Schaduw verstoren tijdens de laatste fase van de dag de gemoedsrust die we nodig hebben om onbezorgd in slaap te kunnen vallen. Bij velen begint deze verstoring reeds voordat ze hun bed opzoeken.
Het meest voorkomende voorbeeld hiervan zijn de vele mensen die als gevolg van de hectiek van hun dagelijks leven onvoldoende aan rustmomenten toekomen. Hun behoefte aan tijd om eens gewoon niets te doen zit in opgeladen toestand te duwen in hun Tijdelijke Schaduw die vaak reeds tot een Chronische Schaduw is uitgegroeid. Als gevolg hiervan stellen ze het uur waarop ze gaan slapen uit om eerst nog wezenloos voor de televisie te hangen, om weinig bevredigende boodschappen op sociale media te lezen en uit te wisselen en dergelijke meer. Het resultaat hiervan is dat het praktisch gezien reeds onmogelijk wordt om nog voldoende uren slaap te krijgen voordat de wekker weer afgaat.
Maar eens ze zich te rusten hebben gelegd, komen er weer andere schaduwinhouden de kop op steken. Alle emoties en gevoelens waarvoor ze gedurende de dag geen tijd hebben gehad of genomen om ze voldoende te doorleven, vragen nu hun aandacht. Het gevolg hiervan is gepieker en chronische slapeloosheid.
Het gaat uiteraard niet altijd om de inhouden van een Tijdelijke of een Chronische Schaduw, maar vaak ook om deze van een permanente Persoonlijke en/of Wezenlijke Schaduw. Een veelvoorkomend voorbeeld:
Veel mensen duwen hun problemen en trauma’s weg door zoveel mogelijk bezig te zijn en hun aandacht bewust op andere zaken te focussen. Hierdoor stellen ze niet alleen het uur uit waarop ze gaan slapen tot ze zich daar uitgeput genoeg voor voelen, tevens ontwikkelen ze in hun Schaduw een schaduwdeelpersoonlijkheid die zich enkel en alleen bewust is van de trauma’s in kwestie en de vele triggers die tot herbeleving leiden. Deze schaduwdeelpersoonlijkheid neemt het bewustzijn over van zodra het bewuste ik te moe is om nog aanwezig te blijven. Meestal valt men in slaap om na een korte diepe slaap terug wakker te worden, waarbij het bewustzijn wordt overheerst door de schaduwdeelpersoonlijkheid en zijn herinneringen aan alles wat ooit is misgelopen. Maar al te vaak gaat dit gepaard met het optreden van nachtmerries tijdens die eerste slaapfase, angstdromen die verwijzen naar de uit het bewustzijn gebannen trauma’s. Bijgevolg ontwikkelt men bovenop het uitstelgedrag en het nachtelijke gepieker ook nog eens de angst om in slaap te vallen.
Een ander regelmatig opduikend patroon is dat een bepaalde emotie principieel niet toegelaten wordt, waardoor er een schaduwdeelpersoonlijkheid ontstaat met die specifieke emotie als kern.
Een voorbeeld hiervan was een vrouw die in Wezen angst en weerstand had tegen het neerzetten van grenzen en consequent hiermee nooit kwaad kon of durfde te worden. Kwaadheid heeft immers als positieve intentie het terug neerzetten van grenzen, daar waar er overheen is gegaan. Het vermogen om kwaad te worden en respect voor haar grenzen op te eisen, behoorde zowel tot haar Wezenlijke als tot haar Persoonlijke Schaduw. Voor haar huwelijkspartner kwam zijn job op de eerste plaats en zijn gezin pas op de tweede plaats. Dit resulteerde regelmatig in egocentrisch gedrag ten opzichte van vrouw en kinderen, waarin bovendien een duidelijke ondertoon van respectloosheid aanwezig was. De kwaadheid hierover, die de vrouw overdag zo weinig mogelijk in haar bewustzijn toeliet – laat staan deze te uiten - overspoelde haar op den duur zowat elke nacht. Hierdoor kon ze niet slapen en zwierf ze ’s nachts in huis rond. Meestal eindigde dit met het schrijven van kwade brieven naar haar echtgenoot. Tegenaan de ochtend verscheurde ze die en gooide ze de snippers in de vuilbak, waarna er weer een dag volgde waarin ze veel over zich heen liet gaan waartegen ze eigenlijk had moeten reageren.
Door haar kwaadheid ’s nachts van zich af te schrijven, ontlaadde ze weliswaar haar Schaduw, maar door er geen lessen uit te trekken, bleef die Schaduw bestaan in plaats van geïntegreerd te geraken.
Het gaat overigens niet altijd om autonome schaduwdeelpersoonlijkheden waaraan nog veel werk is alvorens ze te kunnen integreren.
Zo was er bv een gepassioneerd muzikant met een fulltime job die niets met muziek te maken had. Elke avond van elke werkdag was zijn Tijdelijke Schaduw opgeladen met de onbevredigde behoefte om met muziek bezig te zijn. Hoe uitgeput hij soms ook was, elke avond eindigde hij met urenlang muziek beluisteren en met zelf muziek spelen. Dit resulteerde systematisch in erg korte nachten, maar hij viel ten minste wel elke nacht met een bevredigd gevoel in slaap.
Dit alles leidt tot de conclusie dat het integreren van de Schaduw noodzakelijk is om slaapstoornissen aan te pakken. Het volgende voorbeeld illustreert dit:
Een vrouw had een aantal hectische jaren achter de rug, met onder meer twee verhuizingen in evenveel jaren tijd, problemen op haar werk en daar bovenop enkele lastig te genezen gezondheidsklachten. Aan het verwerken van al deze gebeurtenissen die gezamenlijk een traumatiserend karakter hadden, kwam ze niet toe doordat haar leven te druk bleef. Ondanks dat ze de kwaliteiten om moeilijkheden te verwerken had ontwikkeld en tevens bewust koesterde, verdwenen deze in haar Tijdelijke Schaduw. Toen dit steeds vaker in slaapproblemen resulteerde, besloot ze de slapeloze uren nuttig te gebruiken en alle problemen van de voorbije jaren ’s nachts van zich af te schrijven. Het resultaat hiervan was dat haar vermogen om te verwerken terug deel begon uit te maken van haar bewuste ik-persoonlijkheid en dat haar slaapproblemen na verloop van tijd als vanzelf verdwenen.
**********************************************************************************
Deze tekst vormt een hoofdstuk uit mijn boek 'De Integratie van de Schaduw' (Karmische Psychologie, Deel 4: Aarde en Schaduw - Boek II; verschijnt ergens in 2023)
