zondag 27 juli 2025

Loskomen van een toxische partner door te groeien in eigenwaarde

 

Loskomen van een toxische partner door te groeien in eigenwaarde


Mensen die een gebrek aan eigenwaarde hebben, hebben dit in de regel overgehouden aan intensieve contacten met narcisten en/of met narcistische organisaties tijdens hun jeugd. De conditioneringen die hiermee gepaard gingen, hebben hun zowel hun eigenwaarde en hun zelfbeeld beschadigd, als hun besef van wat gezonde normen en waarden zijn.

Daardoor worden ze in een intieme relatie gemakkelijk opnieuw het slachtoffer van een manipulatieve partner. Desondanks krijgen ze vaak dingen te horen zoals: ‘Je trekt dit aan vanuit je gebrek aan eigenwaarde. Indien je je anders zou opstellen, zou je partner (of wie het ook is onder wiens narcisme je lijdt) je anders behandelen.’ Nee dus.

Niemand is verplicht zich neerbuigend, kwetsend of laatdunkend op te stellen tegenover iemand met een laag zelfbeeld. Narcisten doen dit echter systematisch, ook tegenover mensen met een gezonde eigenwaarde. Bij deze laatste komt het echter minder diep binnen. Mensen die reeds een geschonden zelfbeeld hebben gaan daarentegen heel rap twijfelen aan zichzelf. Daardoor hebben ze de neiging om het machtsspel van narcisten zodanig lang te verdragen tot ze eraan onderdoor gaan. Aan mensen met een gezonde eigenwaarde daarentegen, hebben narcisten een hele kluif om macht over hen te krijgen. In veel gevallen slagen ze daar niet in.

Je losmaken maken van narcisten begint met het opbouwen van een gezond stelsel van normen en waarden, waarin geen plaats is voor vernedering en manipulatie, enkel voor integriteit. Beseffen dat gekleineerd en onzeker gemaakt worden noch normaal, noch gezond is, is iets wat tijd nodig kan hebben en slechts met voldoende hulp en herhaling tot stand kan worden gebracht. Het uitwerken van de achterliggende trauma’s vormt hier uiteraard een onontbeerlijke bijdrage toe.

Maar in het geval van narcisme schuilt er nog een ander addertje onder het gras. In tegenstelling tot psychopathie is narcisme (nog steeds) in heel veel aspecten van onze samenleving verankerd. Het eeuwenoude en wijdverbreide patriarchale systeem is er immers op gebaseerd. Het zelfde geldt voor de spelregels van het kapitalisme: (‘The winner takes it all’…)

Daardoor leven we allemaal ingebed in een ruimere omgeving die overheerst wordt door ongezonde normen en waarden. Dit maakt het moeilijk om de perceptie dat dominant en kwetsend gedrag normaal is, te doorbreken.

Het is pas indien je alle bronnen waaruit jouw gebrek aan eigenwaarde door worden gevoed droog legt, dat je in staat zal zijn je te wapenen tegen de manipulaties van narcisten. In de praktijk betekent dit dat je heel grondig moet leren kijken naar welke aspecten van je opvoeding er niet oké waren omdat ze je ertoe hebben gedwongen over je grenzen te laten gaan. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Je werd verplicht altijd een knuffel of een kus te geven aan mensen bij wie je je niet veilig voelde.

  • Als je iets niet leuk vond om te doen of te ondergaan, ‘moest je je niet zo aanstellen’.

  • Terechte klachten over grensoverschrijdend gedrag van anderen werden systematisch vergoelijkt, weggelachen of geminimaliseerd.

  • Je werd gedrild om altijd te gehoorzamen, ongeacht je eigen mening, perceptie of ervaring met datgene wat je moest doen of niet mocht doen.

  • Je kreeg van je ouders of andere mensen die dicht bij je stonden herhaaldelijk spottende of minachtende opmerkingen over je uiterlijk, gedrag, kledij of emoties.

  • Je was het slachtoffer van discriminatie.

Tezelfdertijd leer je om in functie van een ander te leven, nooit in functie van jezelf. Een ander tot het middelpunt maken van je leven, de ondersteuning van zijn doelen tot jouw levensdoel maken terwijl je je eigen behoeften wegcijfert, dit wordt als ‘normaal’ beschouwt als je opgevoed wordt tot iemand met een gebrekkige eigenwaarde. Eens iets voor jezelf willen, met je eigen behoeften rekening houden of opkomen voor je eigen kansen wordt in dat geval consequent geassocieerd met egoïsme.

Om je eigenwaarde zodoende te herstellen is er best wel wat werk aan de winkel, maar indien je dit niet doet, wordt het onmogelijk om je los te maken van een manipulatieve partner.

Indien de therapeutische aanpak van dergelijke bronnen uit de jeugd niet voldoende zijn om je eigenwaarde te herstellen, kan het nodig zijn om je vorige-levensgeschiedenis onder de loep te nemen. Ernstige vorige-levenstrauma’s kunnen zowel de perceptie van de realiteit als je zelfbeeld ernstig verkleuren.

Een voorbeeld hiervan was de rotsvaste overtuiging van een vrouw dat ze niet het recht had om haar job (een winkelopen houden) uit te oefenen omdat ze geen enkel diploma had. Dit was in de realiteit geen enkel probleem, maar toch voelde ze zich nooit op haar gemak tegenover haar klanten. Tijdens een vorig leven was ze het slachtoffer geweest van het systeem van gilden die de macht hadden om iemand in een bepaalde beroepscategorie toe te laten of niet. Ze had toen een beroep uitgeoefend terwijl ze niet tot de gilde in kwestie was toegelaten en dat had geleid tot gerechtelijke vervolging en de bedelstaf. In haar huidige leven leed haar eigenwaarde nog steeds onder dit trauma.

Indien dergelijke vorige-levenstrauma’s negatief inwerken op zelfbeeld en eigenwaarde, vormen ze een bijkomende bron die moet drooggelegd worden met therapeutische hulp. Elke deeloorzaak van gebrekkige eigenwaarde die opgeruimd wordt, brengt het loskomen uit een toxische relatie een stap dichterbij.

 ************************************************************************************

Dit is een voorpublicatie uit mijn volgende boek in de reeks Karmische Psychologie,

Karmische Psychologie Deel 4: Aarde en Schaduw, Boek III: Psychopathie en Narcisme.

Deze tekst maakt deel uit van hoofdstuk IV: Toxische relaties.

Dit boek verschijnt in het najaar van  2025. 

Wie een boek van me koopt, helpt me in leven houden.  Schrijven neemt veel tijd in beslag en brengt weinig op.  Dat is niet erg, maar elk verkocht boek is toch meer dan welkom

!Een overzicht van mijn gepubliceerde boeken vind je op www.henkcoudenys.be 




‘Charisma’ of fake?

 

Charisma’ of fake?


Charisma is zo’n toverwoord waar iedereen vanalles op projecteert. Wanneer het woord charisma in de mond genomen wordt, doelt men op iemand die moeiteloos de aandacht kan vast houden, die niets hoeft te doen opdat iedereen hem zou zien staan, iemand waarvan iedereen zich permanent bewust is. Op zo iemand wordt een bovenaardse charme of uitstraling geprojecteerd, speciale talenten, de kracht om anderen te leiden of zelfs heiligheid. De charismaticus mag zich verheugen in de verliefdheid van velen.

Als ik het woord charismatisch hoor, denk ik daarentegen automatisch: ‘Welke narcist wordt er nu weer verheerlijkt?’ Ik wil daarmee niet ontkennen dat er mensen kunnen bestaan die een intrigerende persoonlijkheid hebben met meer ontwikkeling dan gemiddeld en die meeslepend kunnen vertellen of zich op een zeldzame – meestal creatieve – manier kunnen uitdrukken. In de praktijk echter gaat het vooral om mensen met een bepaald talent of zelfs mensen zonder talent die om de een of andere reden succes hebben, die zeer manipulatief de media en hun medemensen bespelen en meesters zijn in het effectgericht communiceren. Kortom: het gaat bijna altijd om narcisten die daarenboven ook nog eens op een voetstuk worden geplaatst. Dat laatste is vragen om arrogantie, respectloosheid en allerlei vormen van misbruik, wat dan ook vaak gebeurt. Eens het zover is, kunnen velen maar met moeite accepteren dat zo’n charmant iemand niet diegene is die ze gedacht hadden dat hij was.


Iemand charisma toekennen is niets anders dan een innerlijke behoefte op die persoon projecteren. Wat het meest geprojecteerd wordt, is de behoefte aan een betrouwbaar persoon naar wie men kan opkijken en die men als rolmodel voor zichzelf kan gebruiken. Feitelijk gaat het om de behoefte van een kind aan een veilige en inspirerende vader- of moederfiguur. Het feit dat zo veel mensen onbewust en telkens weer een dergelijk gemis proberen te compenseren met het projecteren van ‘charisma’ op manipulatieve charlatans, illustreert hoe weinig mensen in hun kindertijd een inspirerende en veilige vader of moeder hebben gehad. Het is dit gemis dat aan de basis ligt voor het projecteren van charisma op manipulatieve figuren en op het geven van verantwoordelijkheid, beslissingsrecht en macht aan narcisten en psychopaten.

Indien alle kinderen zouden opgroeien met betrouwbare en inspirerende ouders aan hun zijde en opgevoed zouden worden door mensen naar wie ze met recht en reden kunnen opkijken en die een terecht rolmodel voor hen kunnen zijn, zou er nauwelijks nog kansen gegeven worden aan manipulatieve figuren om zich zogenaamd charismatisch te gedragen en daar misbruik van te maken.


Ik weet niet of er eigenlijk wel zoiets als een charismatische persoonlijkheid bestaat. Dit wordt heel vaak op mensen geprojecteerd op basis van hun uiterlijk vertoon en hun verschijning, maar het blijft toch maar een projectie, vergelijkbaar met een puberverliefdheid: een ideaalbeeld waar men naar verlangt, wordt geprojecteerd op iemand die langs de buitenkant lijkt te voldoen aan dat ideaalbeeld, terwijl men die persoon absoluut niet goed kent. Dit is de natte droom van elke narcist.

Er bestaan anderzijds wel mensen die in bepaalde situaties opvallen door hun bekwaamheid, hun innerlijke rust, hun vermogen om geaard te blijven of hun niet aflatende vriendelijkheid en vermogen om anderen te accepteren zoals ze zijn. Maar diezelfde mensen vallen in andere situaties absoluut niet op en blijken vaak op het banale af normaal in de dagelijkse omgang. Het is echter zelden dat op zo iemand charismatisch genoemd wordt.


De psycho-energetica biedt overigens bruikbare inzichten om nepcharismatische narcisten te ontmaskeren: deze mensen maken immers hun aura kunstmatig groot en nemen bijgevolg met hun persoonlijke energie en bewustzijn meer ruimte in dan een ander. Daarom ook dat ze zo voelbaar zijn voor iedereen. Tezelfdertijd gooien ze als het ware vanuit hun tweede en hun derde chakra voortdurend communicatielijntjes uit naar iedereen in hun omgeving. Met de energie van hun tweede chakra simuleren ze emotioneel contact en met hun derde chakra manipuleren ze jouw aandacht in de richting die zij wensen. Dit komt erop neer dat ze een ander kunstmatig het gevoel geven emotioneel betrokken te zijn, terwjl ze de aandacht al even kunstmatig naar zich toe trekken om heel veel bevestiging te krijgen en iets van een ander gedaan te krijgen. Wie dit waarneemt, weeg gewaarschuwd! Je hebt vrijwel zeker te maken met iemand met een manipulatieve persoonlijkheid.

 ************************************************************************************

Dit is een voorpublicatie uit mijn volgende boek in de reeks Karmische Psychologie,

Karmische Psychologie Deel 4: Aarde en Schaduw, Boek III: Psychopathie en Narcisme.

Deze tekst maakt deel uit van hoofdstuk III: hoe functioneren narcisten en psychopaten?

Dit boek verschijnt in het najaar van  2025. 

Wie een boek van me koopt, helpt me in leven houden.  Schrijven neemt veel tijd in beslag en brengt weinig op.  Dat is niet erg, maar elk verkocht boek is toch meer dan welkom

!Een overzicht van mijn gepubliceerde boeken vind je op www.henkcoudenys.be