Hoogsensitief- Anders Bekeken ~ De delicate zoektocht naar een partner

De delicate zoektocht naar een partner

Vaker dan gemiddeld zijn hoogsensitieve mensen langdurig op zoek naar een partner of nestelen ze zich al dan niet noodgedwongen in een zinvolle versie van het vrijgezellenbestaan. De typisch menselijke behoefte aan een partner is een biologisch gegeven. Het is eigen aan de zoogdiersoort ‘mens’. In die zin is het een behoefte die zich op het persoonlijke niveau manifesteert, het niveau van de geïncarneerde mens en van het tijdsgebonden ego. Hoogsensitieve mensen vormen hier geen uitzondering op. Wel is het zo dat hun wezenlijke pool hier een sterk tegengewicht voor kan bieden, waardoor die behoefte in zekere mate gerelativeerd kan worden. Dit betekent niet dat ze totaal uit het bewustzijn kan worden gebannen of kan verdrongen worden zonder dat men zichzelf hierdoor op termijn psychische schade mee berokkent. Het relativeringsvermogen in kwestie maakt het enkel mogelijk om de periodes die men zonder levenspartner op aarde doorbrengt, overbrugd kunnen worden zonder het verlies van levensvreugde of besef van de zin van het bestaan.

Wat verbondenheid betreft is er een tweede natuurlijke impuls waaraan elk mens op aarde onderhevig is: de behoefte om je opgenomen te weten in een groep van intimi en verwanten. Vanuit de menselijke biologie vloeit dit voort uit miljoenen jaren van evolutie als sociale diersoort. Deze aardse impuls sluit nauw aan bij de wezenlijke impuls om onze verwevenheid met elkaar een plaats te geven in het dagelijks leven. De wezenlijke verwevenheid tussen mensen gaat weliswaar heel wat verder dan de behoefte om deel uit te maken van een ruime clan, maar in het dagelijks leven versterken ze elkaar vaker dan ze in tegenspraak zijn met elkaar.

Bij hoogsensitieve mensen is deze wezenlijke versterking van de behoefte om verbondenheid neer te zetten en te beleven zeer groot. Ook dit draagt bij tot het op een zinvolle manier beleven van situaties waarin men geen intieme partner heeft.

Maar hoe komt het nu dat het vinden van een levenspartner voor hooggevoelige mensen vaak moeilijker is dan gemiddeld? Het aangaan van verbondenheid en het geven van diepgang aan een relatie zijn voor hen nochtans zeer vanzelfsprekend. Dit vormen belangrijke voorwaarden om een intieme band met een potentiële levenspartner op te bouwen. In de praktijk zijn er meerdere redenen voor deze paradox.

Om te beginnen is het referentiekader van waaruit een potentiële partner intuïtief wordt beoordeeld (en eventueel gekozen wordt) anders. Het is ruimer, minder gebonden aan de huidige tijd en cultuur, meer gericht op tijdloze wezenlijke waarden. Dit heeft op het vlak van intieme relaties twee gevolgen. Ten eerste zijn veel hoogsensitieve mensen veel kritischer in hun partnerkeuze doordat ze beïnvloed worden door wezenlijke herinneringen aan een ideale relatie uit vroegere tijden, een favoriete partner of eventueel een tweelingziel op wie ze bereid zijn te wachten. Ten tweede ontstaat er vaak wat ik ‘wezenlijke verwarring’ noem: twee mensen voelen zich op wezensniveau dwingend geroepen om een intieme relatie met elkaar aan te gaan, terwijl hun concrete levenssituaties hier geen ruimte voor bieden. Het probleem kan liggen in de fysieke afstand tussen hun leefwerelden, in een groot leeftijdsverschil, moeilijk overbrugbare cultuurverschillen of in het feit dat ze zich in een totaal andere levensfase bevinden.

Dat laatste gaat niet altijd gelijk op met leeftijdsverschillen, ook al is er meer kans op een faseverschil indien de leeftijdskloof groter is. Beiden kunnen bv aan kinderen toe zijn ondanks dat het leeftijdsverschil een hele generatie omvat of beiden kunnen van dezelfde generatie zijn maar de een is de behoefte aan kinderen al ruimschoots bevredigd (of verzadigd) terwijl de ander daar nog aan toe moet komen. Het is dit soort relaties die vaker ontstaan tussen hoogsensitieve partners dan bij andere mensen. Ze lopen ook vaak stuk als gevolg van het gebrek aan praktische haalbaarheid.

Eens een relatie is afgesprongen, hebben hoogsensitieve mensen vaak meer verwerkingstijd nodig dan anderen. Hun neiging om diep te graven zit hier voor veel tussen, maar ook hun groot verantwoordelijkheidsgevoel. De behoefte om in te zien wat er mis gegaan is, waarom en wat hun eigen aandeel daarin was, wordt gekoppeld aan het streven om niet opnieuw dezelfde fouten te maken. Een dergelijk leerproces kost veel tijd en ze voelen zich dan ook niet gauw klaar voor een nieuwe relatie. Het gaat veel sneller om opnieuw te beginnen indien je dit proces overslaat en bereid bent om al doende te blijven leren, desnoods door opnieuw met je kop tegen dezelfde muur te lopen. Hoogsensitieve vermijden dit liever en al zeker als het over relaties gaat.

Na een stukgelopen relatie blijven velen onder hen emotioneel nog zeer lang vastgekluisterd aan de ex-partner, wat ook al niet bevorderlijk is om opnieuw te beginnen. De oorzaak hiervan is dat de relatie vooral op het persoonlijk niveau is misgelopen, terwijl de band op wezensniveau hierdoor niet of nauwelijks is aangetast. Het wezenlijke primeert nu eenmaal steevast op het persoonlijke in geval van hooggevoeligheid.

Maar de hoofdreden is toch dat de sociale niche waarin een hoogsensitief mens zich goed voelt en langdurig kan blijven functioneren, veel specifieker is dan bij de meeste andere mensen. Het is niet alleen op het vlak van werken en wonen dat dit geldt, maar zeker ook wat betreft intieme relaties. Het vinden van de juiste partner, bij wie ze zich blijvend goed voelen en met wie ze op lange termijn kunnen blijven samenleven, is voor hoogsensitieven veel moeilijker dan het aangaan van een diepgaand, gevoelsmatig intiem contact. Velen wachten dan ook zeer lang tot ze iemand ontmoeten met wie het op alle vlakken goed zit, ondanks dat ze veel intieme vrienden hebben met wie het op veel vlakken zeer goed gaat.

Daarnaast zijn er veel hooggevoelige mensen die tijdens hun adolescentie in een relatie verzeild geraken waarin ze wel geloven – en die zou kunnen werken indien ze niet zo hoogsensitief zouden zijn – maar die om specifieke redenen niet blijven duren. Vaak gaat het om zorgrelaties of om een partner met te weinig diepgang, onvoldoende voeling met spiritualiteit of die niet met de intense emoties van een hoogsensitief persoon kan omgaan. Na een dergelijke teleurstelling laten de typische hoogsensitieve mechanismen die hierboven werden beschreven zich in de regel sterk gelden en begint de delicate zoektocht naar een partner die wel geschikt is voor hen. 

(deze tekst vormt een aanvulling die zal opgenomen worden in de volgende druk van mijn boek Hoogsensitief - Anders Bekeken; isbn 9789077101001)